روستای باستانی گنزق

• آدرس: ایران اردبیل سرعین  - روستای و تاریخی گنزق و
• 

• روستای باستانی و گنزق-استان اردبیل -شهرسرعین

• 

• دستکندهای روستای تاریخی گنزق سرعین به روایت تصویر

   

• 

روستای «گنزق» قدمتی دیرینه داره، که نشانه هایی از اون در بقایا و غارهای طبیعی روستا قابل ملاحظه ست. خانه های صخره ای و زیرزمینی که ابعادی متنوع و استقراری ناهمگون دارن، از ویژگی های اصلی این روستا به شمار می رن. برخی از این خانه ها دارای روزنه و نورگیر استوانه ای و برخی دیگر، دایره ای شکل و یا غیرهندسی هستند. در این خانه های صخره ای طاقچه هایی با طاق های قوسی یا کنده کاری تعبیه شده. نمونه نزدیک به این نوع خانه ها رو می شه در بافت سنتی روستای میمند در استان کرمان هم ملاحظه کرد. خانه های صخره ای که در سراشیبی تپه ای به صورت خانه های زیرزمینی و با اشکال مختلف حفاری شدن. جنس این خانه ها از سنگ های رسوبی و ماسه فشرده ست. برخی از منابع آگاهی قدمت این خانه ها را هزارة اول قبل از میلاد نسبت می دن.

روستاي گنزق از توابع شهرستان سرعين استان اردبيل، با مختصات جغرافيايي ۴۸ درجه و ۸ دقيقه طول شرقي و ۳۸ درجه و ۹ دقيقه عرض شمالي، در سه کيلومتري شهر سرعين واقع شده است. اين روستا از شمال به اراضي اردي‌موسي، از جنوب به روستاي تاريخي کلخوران، از شرق به روستاي آق‌قلعه و از غرب به شهر توريستي سرعين محدود شده است.

ارتفاع اين روستا از سطح دريا ۱۵۵۰ متر است. روستاي گنزق قدمتي ديرينه دارد، که نشانه‌هايي از آن در بقاياي روستاي قديمي  گنزق و غارهاي طبيعي روستا قابل ملاحظه است. اين روستا در زلزله سال ۱۳۷۵ به کلي تخريب گرديد و سپس با همکاري مردم و دولت بازسازي شد. مردم روستاي کنزق به زبان آذري سخن مي‌گويند، مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري هستند.   براساس سرشماري سال ۱۳۷۵، روستاي کنزق ۸۳۳ نفر جمعيت داشته است. جمعيت اين روستا در سال ۱۳۸۵، حدود ۱۰۲۵ نفر گزارش شده است. بيشتر مردم روستا به فعاليت‌هاي زراعي، دامپروري و صنايع دستي اشتغال دارند. گندم، جو، عدس و سيب‌زميني از عمده‌ترين محصولات زراعي اين روستا است. چمن‌زارها و مراتع غني پيرامون روستا، امکان فعاليت‌هاي دامپروري را فراهم آورده است و پرورش دام، جايگاه ارزشمندي در اقتصاد اين روستا دارد.

 پرورش زنبور عسل نيز در روستاي  گنزق رواج دارد. توليد صنايع دستي مانند گليم، جاجيم، فرش، جوراب و شال گردن پشمي در ميان زنان و دختران روستايي مرسوم است. روستاي کوهستاني کنزق با بافتي متراکم، در جوار يکي از دره‌هاي زيباي سبلان استقرار يافته است. بافت کلي روستا طرحي منظم و الگويي شطرنجي دارد. خانه‌هاي صخره‌اي و زيرزميني که ابعادي متنوع و استقراري ناهمگون دارند، از ويژگي‌هاي اصلي اين روستا به شمار مي‌روند. برخي از اين خانه‌ها داراي روزنه و نورگير استوانه‌اي و برخي ديگر، دايره‌اي شکل و يا غيرهندسي هستند. در اين خانه‌هاي صخره‌اي طاقچه‌هايي با طاق‌هاي قوسي يا کنده‌کاري تعبيه شده است. در خانه‌هاي جديد روستا مصالح تيرآهن، آجر، سيمان، گچ و سنگ به کار رفته است.

چشم‌انداز کلي روستا تلفيقي از کوه، درخت‌زار و خانه‌هاي صخره‌اي است. بنابراين دو نوع الگوي سکونت قديمي و جديد در روستا وجود دارد.

روستاي گنزق در دامنه کوه سبلان و در کنار دره‌اي زيبا واقع شده است. يونجه‌زارهاي سرسبز و نيز هواي بسيار تميز و پاک از مهم‌ترين جاذبه‌هاي طبيعي روستا به حساب مي‌آيند. روستای کنزق یکی از مکان های گردشگری استان اردبیل محسوب می شود که در فصول بهار و تابستان میزبان گردشگران بسیاری می باشد .

 روستای گنزق اردبیل از سمت شرق به روستای آق قلعه، از سمت غرب به سرعین، از سمت شمال به اراضی اردی موسی و از سمت جنوب به روستای کلخوران منتهی می شود. این روستا در مدار جغرافیایی 48 درجه و 8 دقیقه طول شرقی و 38 درجه و 9 دقیقه طول شمالی واقع شده و ارتفاع آن از سطح آبهای آزاد 1550 متر است. اغلب مردم روستا به فعالیت های دامداری و کشاورزی و تولید صنایع دستی مشغول هستند. پرورش دام و تولید عسل مهمترین کار در زمینه کسب درآمد برای مردم این روستا به شمار می رود. دختران و زنان روستا نیز با تولید صنایع دستی مختلف نظیر فرش، جاجیم، گلیم، جوراب و شال گردن پشمی در زمینه اقتصادی کمک حال خانواده خود می باشند. نشاط آوران به شما پیشنهاد می کند در کنار بازدید از روستای گنزق  سرعین حتما از خواص درمانی چشمه های آبگرم سرعین که جزو جاذبه های گردشگری استان اردبیل می باشند، بهره ببرید.

 آرامگاه امام‌زاده سید صادق، «گنزق»که از نظر مردم روستا، از نوادگان امام جعفر صادق (ع) می‌باشد، زیارتگاه روستاییان است. این آرامگاه که روبه‌روی روستای قدیمی«گنزق» قرار دارد، در اثر زلزله سال ۱۳۷۵ کاملاً تخریب گردید و سپس نوسازی شد. در گذشته بنای این آرامگاه با آجرهای قرمز پخته شده و طرح هشت ضلعی ساخته شده بود. در میان مردم روستا برگزاری مراسم محلی، مذهبی و آیین‌های ملی با استقبال ویژه‌ای همراه است.

 گروه سيري در استان ها: روستاي تاريخي گنزق در سه کيلومتري شهر توريستي سرعين واقع شده است.تاريخ روستاي قديم گنزق جدا از تاريخ آذربايجان به خصوص اردبيل نمي باشد. باتوجه به ناميده شدن آذربايجان به خصوص شرق آن به نام زيکرتو (سنگ شکن )و ساگارتي (ساکنان سرزمين غارهاي سنگي ) در دوره مادها و هخامنشي در هزاره قبل از ميلاد با توجه به انبوه معابد و منازل زير زميني کنده شده در دل سخره ها و تپه هاي باقيمانده از آن دوران بيانگر اين است که اين منطقه بخش وسيعي از سرزمين زيکرتو يا ساگارتي اشاره شده در سنگ نوشته و کتيبه هاي دوران هخامنشي و آثار مورخين مي باشد. محوطه و غارهي اين مکان بر اساس سفال هاي سطحي از دوران عصر آهن مسکوني بوده است . سفالهاي پراکنده بر سطح تپه نشان دهنده تداوم سکونت تا دوره اشکاني را شامل ميشود . که از دو قسمت تشکيل شده يکي بر روي بستر تپه اي طبيعي و نسبتا بلند و ديگري به صورت پراکنده در دامنه و داخل روستاي قديم کنزق واقع شده است . ابعاد بزگترين آن به قطر 10 متر و ارتفاع 8 متر و داراي فضاي نشيمن راهرو مسکوني و اتاقک هاي ويژه که نمونه چنين غارها هايي در کشور بي نظير مي باشد . محوطه و غارهاي تاريخي روستاي کنزق با توجه به فاصله کم از شهر توريستي سرعين داراي قابليت ويژه اي براي احياء ، مرمت و بازسازي بوده که ميتوان به عنوان يک اثر تاريخي و ملي مورد بازديد همگان قرار گيرد . در دوره ساسانيان نيز آذربايجان دوکرسي بنام اردبيل و کنزق داشته است . مردمان آن زمان بر اساس اعتقادات خود معابد آتشکده ها دهها غار زيرزميني ، چله خانه روستاي گنزق و ضمنا آرامگاه امام زاده سيد صادق از نوادگان امام جعفر صادق ميتوان اشاره کرد . به همين منظور از سوي شوراي سياست گذاري محوطه و غارهاي تاريخي کنزق ثبت و به فهرست آثار ملي کشور اضافه شده است . جهت افزايش ماندگاري گردشگران در منطقه توريستي و گردشگري سرعين همچنين معرفي قدمت فرهنگ و آداب رسوم مردم استان اردبيل جهت تسهيل در بازديد و حضور گردشکران در اين منطقه و محوطه باستاني ، تارخي نياز مبرم به برنامه ريزي به شرح ذيل مي باشد .
همچنين با عنايت به موارد اشاره شده دربالا تأثير احياي اين روستاي تاريخي در جذب گردشگر داخلي،خارجي و رونق  اقتصاد منطقه و استان انکار ناپذير مي باشد